Post by MareckiWitam.
Pytanie dotyczy typu, lub nazwy dokumentów na podstawie których była
uznawana własność ziemska chłopom w latach ~1864-1900 na terenach zaboru
Rosyjskiego a dokładnie Podlasia.
Z góry dziękuję.
W Królestwie Polskim uwłaszczenie chłopów ogłosił w 1863 powstańczy Rząd
Narodowy. Były to dekrety uwłaszczeniowe - dwa dekrety wydane 22 I 1863
przez Tymczasowy Rząd Nar. Nadawały chłopom bezpłatnie uprawiane przez
nich grunty oraz serwituty, a bezrolnym biorącym udział w walce
przyrzekały 3-morgowe nadziały. Dziedzicom obiecywały odszkodowanie ze
skarbu niepodległej Polski. Próby wprowadzania dekretów uwłaszczeniowych
nie powiodły się wskutek upadku powstania styczniowego, lecz zmusiły
władze rosyjskie do przeprowadzenia uwłaszczenia chłopów w Królestwie
Polskim w III 1864 które zostało wprowadzone ukazem carskim na podobnych
zasadach jak w Galicji. Białostockie podlegało rosyjskiej reformie z
1861 (chłopów obciążono bezpośrednim wykupem).
W zaborze prususkim był to edykt o uwłaszczeniu z 1811 (tzw. pruska
reforma regulacyjna)- przewidywał on w zamian za uwłaszczenie
odstąpienie przez chłopów 1/3-1/2 użytkowanej przez nich ziemi. W 1816
ograniczono uwłaszczenie do gospodarstw sprzężajnych, a w 1823 objęto tą
reformą Wielkie Księstwo Poznańskie. Realizacja uwłaszczenia chłopów
trwała blisko pół wieku. Dopiero 1850 objęto uwłaszczeniem małorolnych,
a realizacja reformy trwała tam do poł. lat 60. W Galicji (w wyniku
ruchów rewolucyjnych w 1846 i w 1848) uwłaszczenie chłopów ogłoszono
1848, a przeprowadzono w ciągu 10 lat, nie uszczuplając stanu posiadania
chłopów i nie obciążając ich odszkodowaniem. Zamaskowaną formą wykupu
stał się podatek (przeznaczony na odszkodowanie dla dziedziców). Chłopi
w większości utrzymali serwituty.
(na podst. Złotej Encyklopedii PWN)
Pozdrawiam
Mixer